Có thể thấy ngành Dược phẩm Việt Nam đang càng ngày phát triển , đặc biệt là lĩnh vực Thực phẩm chức năng (TPCN) khi số lượng các sản phẩm này trên thị trường đã có bước tiến vượt bậc khi có khoảng 6.800 sản phẩm đang lưu hành, tăng 114 lần trong vòng 15 năm . Cùng với đó là số các doanh nghiệp tham gia sản xuất , kinh doanh cũng đã lên tới 3.600 doanh nghiệp .
Với những số liệu trên ta có thể thấy một phần nào việc thị trường hay trực tiếp là người tiêu dùng đang có nhu cầu lớn với các TPCN như thế nào . Tuy nhiên không phải ai cũng sẵn sàng tiếp nhận và có tư duy đúng về TPCN trong chu trình chăm sóc sức khỏe của bản thân. Điều này được thể hiện rõ nhất qua việc dạo một vòng quanh các Website hay Group hỏi đáp sức khỏe ,thì ta vẫn thấy câu hỏi được nhiều người quan tâm nhất :” Thực phẩm chức năng có thực sự cần thiết hay thực sự tốt không ?”
Câu hỏi này chính là rào cản lớn nhất của TPCN khi tiếp cận đến với người tiêu dùng , bởi TPCN vốn không phải là thuốc mà chỉ được coi là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người. TPCN có tác dụng bổ sung dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật ( Theo Thông tư số 08-TT-BYT-Ngày 23/8/2004)
Do vậy việc nhiều người tiêu dùng nghĩ :” À , vậy thì chỉ cần ăn những thực phẩm như hoa quả hoặc ăn chính những thứ có chứa các hoạt chất tương tự trong TPCN cũng được rồi ?.”. Đây thực sự là một tư duy sai lầm khi mà các thực phẩm mà chúng ta ăn hàng ngày chủ yếu là đã qua công đoạn nấu chín kỹ càng , do đó các hoạt chất, nguyên tố , vitamin cần thiết sẽ bị loại bỏ ra khỏi môi trường trong quá trình chế biến nhiệt . Khi đó ta dù có ăn rất nhiều thực phẩm thì lượng dinh dưỡng vào cơ thể cũng không còn đáng là bao . Chưa kể có những sản phẩm nguồn gốc chiết xuất từ 10 loại vitamin khác nhau , không lẽ chúng ta lại ăn đủ cả 10 loại rau củ để cung cấp đủ lượng vitamin , khoáng chất cần thiết cho cơ thể mỗi ngày ? Chính vì lý do đó mà TPCN sinh ra với mục đích cung cấp các chất cần bổ sung và loại bỏ các chất không cần thiết khác để đảm bảo lượng chất được đưa vào cơ thể người tiêu dùng được hấp thu chính xác về cả chất và lượng .
Tuy nhiên cũng có những người tiêu dùng phản ánh lại :” Tôi sử dụng TPCN mà chả thấy có hiệu quả gì cả ?” . Đây cũng là một lý do xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về mặt y học cũng như bản chất của TPCN của người sử dụng . Bởi như đã đề cập ở trên thì vai trò chủ yếu của TPCN là bổ sung chất dinh dưỡng , tăng sức đề kháng của người bệnh ,do đó được sử dụng chủ yếu để hỗ trợ trước, trong và sau điều trị . Chưa kể nó còn có khả năng phòng các nguy cơ bệnh tiềm tàng trong cơ thể , đặc biệt là các bệnh liên quan đến việc thiếu vitamin, dưỡng chất . Do vậy việc sử dụng TPCN không phải chuyện một sớm một chiều mà thấy tác dụng ngay được , nó cũng không phải thuốc mà điều trị bất cứ một bệnh cụ thể nào cả. Thế nên việc giáo dục tư tưởng của người tiêu dùng về việc hiểu đúng TPCN và tạo ra được thói quen “Phòng bệnh hơn chữa bệnh “ là một điều mà các nhãn hàng nên thực hiện sớm và song song trên các kênh truyền thông .
Ngoài ra cũng có nhiều người tiêu dùng đến nhà thuốc phàn nàn rằng :” Sao mà TPCN đắt vậy ? Thế này thì tôi thà ra ngoài mua hoa quả, rau củ , thịt thà về ăn cho nó vừa rẻ vừa ngon lại đỡ tốn nhiều tiền .”. Cái này là một trong những rào cản rất lớn của các sản phẩm TPCN khi tiếp cận với người tiêu dùng. Nó bắt nguồn từ lý do khách quan là việc nguyên liệu sản xuất đang phụ thuộc vào nhập khẩu nước ngoài , đây chính là vấn nạn của ngành Dược phẩm nước nhà khi không thể chủ động được nguồn nguyên liệu có sẵn trong nước . Điều này đã dẫn đến việc đội giá thành của các sản phẩm TPCN lên , khiến nó khó được người tiêu dùng lựa chọn để trở thành một giải pháp lâu dài trong chu trình chăm sóc sức khỏe của họ. Thế nên để giải quyết việc này thì ngoài việc đầu tư vào R&D thì các công ty Dược phẩm cần phải mở rộng lĩnh vực nuôi trồng dược liệu, để tối ưu hóa chi phí sản xuất và tạo ra một sản phẩm vừa tốt cho sức khỏe vừa hợp túi tiền của người dân.
Những điều đề cập ở trên mới chỉ là những rào cản cơ bản về tiềm thức của người tiêu dùng với TPCN , còn rất nhiều những vấn đề khác tác động đến thói quen tiêu dùng của người dân hiện này . Tuy nhiên dù là nguyên nhân gì thì việc những người Dược sĩ , đặc biệt là các Dược sĩ cộng đồng luôn đóng vai trò rất quan trọng trong việc quyết định mua hàng của người tiêu dùng . Do vậy họ phải luôn có thái độ trau dồi, bổ sung không những kiến thức chuyên môn mà cả về tâm lý khách hàng để tư vấn một cách chính xác , cụ thể nhất cho người tiêu dùng về lợi ích lâu dài mà TPCN mang tới cho họ . Để từ đấy tránh tình trạng hiểu nhầm giữa Thuốc và TPCN cũng như tác dụng của TPCN đối với chu trình chăm sóc sức khỏe của người dân. Và qua đấy phá tan được những rào cản tâm lý của họ đối với các sản phẩm TPCN , tạo ra được thói quen “ Phòng bệnh hơn chữa bệnh “ trong cộng đồng.